Skuteczność różnych materiałów termoizolacyjnych pod blachę trapezową.

Trendy w budownictwie jednorodzinnym dość szybko się zmieniają. Obecnie do głosu dochodzi blacha trapezowa, która do tej pory była kojarzona z obiektami przemysłowymi. Jednak aby dach skutecznie pełnił swoje funkcje, nie wystarczy najlepsza blacha trapezowa. Trzeba zadbać o termoizolację. Tradycyjnie stosuje się do ocieplenia dachu wełnę lub styropian, ale są inne materiały izolacyjne.

Jakie materiały termoizolacyjne są stosowane pod blachę trapezową?

Standardowo dachy wykończone blachą trapezową ociepla się wełną mineralną (szklaną lub skalną) w postaci mat lub płyt. Taka termoizolacja charakteryzuje się bardzo dobrą izolacyjnością cieplną  (λ nawet 0,031 W/(m·K)), akustyczną oraz dużą zdolnością do przepuszczania pary wodnej. Ponadto wełna mineralna jest sprężysta, co umożliwia szczelne wypełnienie drewnianej konstrukcji dachowej. Jest także niepalna – klasa reakcji na ogień to A1. Jednak uwaga: wełna mineralna jest podatna na działanie wilgoci, więc jeśli dojdzie do zawilgocenia, to ocieplenie dachu straci swoje właściwości. Podkreślić także należy, że jest to materiał dość ciężki, podczas montażu może się wykruszać, a układanie płyt z wełny skalnej czy szklanej może podrażnić skórę lub drogi oddechowe.   

Popularny jest również styropian, który bardzo dobrze izoluje termicznie przede wszystkim dzięki temu, że zawiera powietrze (nawet 98%). Pod blachę trapezową stosuje się płyty z elastycznego styropianu, które mają fabrycznie wykonane nacięcia, więc sprężynują i dobrze wypełniają przestrzenie między krokwiami. Co ważne styropian jest lekki, nie pyli, a jego montaż przebiega sprawnie. Niestety gorzej izoluje akustycznie niż wełna mineralna, stanowi także zagrożenie podczas pożaru. Ponadto nie wchłania i nie przepuszcza wody, a ma to duże znaczenia, gdy poddasze jest użytkowe. Z tego powodu styropian jest dobrym wyborem w przypadku nieużytkowego poddasza, a nad ostatnią kondygnacją jest betonowy strop.

Dobrymi właściwościami termoizolacyjny wyróżnia się polistyren ekstrudowany XPS – λ na poziomie 0,029-0,034 W/(m·K). Dzięki temu, że ma komórkową strukturę jest oporny na wilgoć. W przypadku dachów stromych sprawdzi się najkorzystniej jako ocieplenie nakrokwiowe, czyli układane na krokwiach pod blachą trapezową. Polistyren ekstrudowany XPS nie jest często stosowany ze względu na wysoką cenę w porównaniu do innych materiałów termoizolacyjnych.

Od kilku lat rosnącą popularnością cieszy się pianka otwartokomórkowa PUR, która po natryśnięciu na powierzchnię zwiększa swoją objętość, dokładnie dopasowując się do drewnianej więźby, szczelnie wypełniając szczeliny i eliminując powstawanie mostków termicznych. Ponadto izolacja z pianki wzmacnia konstrukcję dachu. Pianka PUR ma wiele zalet. Oprócz tego, że świetnie izoluje termicznie (λ = 0,035-0,037 W/(m·K), to dobrze wygłusza, jest elastyczna i bardzo lekka. Jednak jest to materiał samogasnący podobnie jak styropian.

Pod blachę trapezową można także zastosować płyty PIR – ich izolacyjność waha się w granicach od 0,022 do 0,028 W/(m·K). Taka termoizolacja dachu jest wytrzymała na ściskanie, rozciąganie, odporna chemicznie i biologicznie, nienasiąkliwa oraz lekka.  

Jak materiały wpływają na zdolności izolacyjne blachy trapezowej?

Blacha trapezowa nie ma właściwości termoizolacyjnych. Dlatego tak istotne jest dobre ocieplenie dachu, zwłaszcza gdy poddasze jest użytkowe. Prawidłowe ocieplenie dachu zapewnia komfort cieplny w pomieszczeniach oraz zmniejsza koszty za ogrzewanie. Oczywiście odpowiednio dobrany system termoizolacyjny poprawia właściwości akustyczne całego przekrycia dachowego – w tym przypadku dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie wełny mineralnej (zarówno wełny skalnej, jak i szklanej), która dzięki swojej strukturze może być bardzo dobrym izolatorem akustycznym jak również świetnym materiałem, który skutecznie pochłania dźwięk, dając w ten sposób poczucie komfortu i bezpieczeństwa.

Materiały termoizolacyjne pod blachę trapezową

Dachy wykończone blachą trapezową najczęściej ociepla się wełną mineralną, pianką poliuretanową lub styropianem. Wszystkie posiadają dobre właściwości termoizolacyjne, ale równocześnie mają też pewne ograniczenia

Najbardziej popularne materiały izolacyjne dla blach trapezowych

Wymagania termoizolacyjne dla dachów z blachą trapezową

Obowiązujące od 2021 roku standardy energetyczne określają wartość współczynnika przenikania ciepła Uc przegród zewnętrznych przy założeniu temperatury wewnętrznej obiektu powyżej 16 st. C. W przypadku dachów maksymalnie może on wynieść 0,15 W/(m2·K). Wymagania te dotyczą wszystkich odmian przekryć dachowych – niezależnie czy jest to dach płaski, czy stromy, pokryty blachą czy dachówkami. Aby osiągnąć tak niski współczynnik przenikania ciepła, należy do ocieplenia połaci dachowych zastosować materiały o jak najniższym współczynniku przewodności ciepła λD i odpowiedniej grubości.

Analiza cyklu życia materiałów termoizolacyjnych

Trwałość materiałów termoizolacyjnych ułożonych na dachach zależy od wielu czynników, m.in. intensywności użytkowania pomieszczenia, wilgotności czy temperatury, a także jakości wykonania ocieplenia. Biorąc zaś pod uwagę naturalne starzenie, to materiały dociepleniowe przez bardzo długi czas utrzymują swoje właściwości termoizolacyjne. Badania nad starzeniem się izolacji termicznej to złożony i stosunkowo mało zgłębiany temat. Z jednej strony materiały termoizolacyjne poddawane są różnym rygorystycznym próbom w warunkach laboratoryjnych, a z drugiej nie sposób przewidzieć wszystkich realnych zagrożeń, czasem wręcz zaskakujących. Jednak system termoizolacyjny, który uzyskał Krajową Ocenę Techniczną (KOT), został ułożony zgodnie ze sztuką budowlaną oraz wiedzą techniczną i jest zgodnie z zaleceniami eksploatowany, powinien spełniać niezmiennie swoją funkcję przez minimum 25-30 lat.   

Wpływ materiałów izolacyjnych na długowieczność blachy trapezowej

Trwałość blachy trapezowej w największym stopniu zależy od jej jakości. Dlatego też nasz wybór powinien paść na trwałe blaszane pokrycie, najlepiej od renomowanego producenta – przykładowo firma Blachy Pruszyński, która pozyskuje stal wyłącznie od sprawdzonych dostawców. Z jednej strony prawdopodobnie będziemy musieli liczyć się z nieco większym kosztem tego materiału, ale zyskamy poczucie bezpieczeństwa i komfortu, że w ten sposób wykonany dach będzie nam służyć przez wiele lat. Blasze trapezowej – zresztą jak każdemu innemu pokryciu dachowemu – od zewnątrz zagrażają niekorzystne czynnik atmosferyczne (m.in. woda deszczowa, roztopowa, śnieg, wiatr oraz promieniowanie UV) i to one mają największy wpływ na jej żywotność. Ocieplenie dachu ułożone od strony poddasza i oddzielone od pokrycia dachowego (układa się je na konstrukcji z łat i kontrłat) zazwyczaj membraną wysokoparoprzepuszczalną (coraz rzadziej w nowoczesnym budownictwie stosuje się pełne deskowanie) oraz szczeliną wentylacyjną również mają wpływ na trwałość blachy trapezowej. Dla każdego z wymienionych materiałów termoizolacyjnych istotne jest wykonanie warstwy wstępnego krycia, która odpowiada za odprowadzenie wilgoci z warstwy termoizolacji i zabezpieczenie jej przed wilgocią z zewnątrz. Kieszeń wentylacyjna uzyskana dzięki zastosowaniu podkonstrukcji z łat do montażu blachy trapezowej (pokrycia dachowego) powinna mieć powierzchnię czynną minimum 250 cm³/m² powierzchni połaci dachowej, a najlepiej 400 cm³/m. Dla prawidłowego jej funkcjonowania niezbędne jest wykonanie odpowiedniej wlotowej i wylotowej szczeliny wentylacyjnej, która pozwoli na wyrzucenie powstałych na skutek skraplania pary wodnej – skroplin. Opisane rozwiązanie zapewnia odpowiednie funkcjonowanie kieszeni wentylacyjnej wpływając istotnie na żywotność całej konstrukcji dachu, również blachy trapezowej oraz komfort i koszty eksploatacyjne użytkowania budynku.