Dofinansowanie do budowy domu – programy, dotacje zasady, kwoty | Budowa domu

Budowa domu to bardzo kosztowna inwestycja, dlatego warto zwrócić uwagę na wszelkiego rodzaju dotacje i ulgi pozwalające na częściowe pokryć wydatków. Dofinansowania do budowy i wyposażenia domów w 2025 r. są dostępne w ograniczonym zakresie i wymagają spełnienia wielu warunków. Dopłaty dotyczą domów energooszczędnych i polegają głównie na dofinansowaniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Właśnie nimi warto się zainteresować w pierwszej kolejności. Są to zarówno programy ogólnokrajowe, jak i regionalne. Bardzo istotne jest to, że niektóre formy wsparcia (najczęściej te wykorzystujące fundusze unijne) oferowane są wyłącznie przez pewien okres czasu. Dla wszystkich zainteresowanych poniżej opiszemy, kto może w tym roku liczyć na dofinansowanie budowy domu, jakie będą dotacje i gdzie zwrócić się o wsparcie.

Czym jest dofinansowanie do budowy domu?

Dofinansowanie do budowy własnego domu, to przekazanie przez państwo lub samorząd inwestorom bezzwrotnej i nieodpłatnej pomocy finansowej. W roku 2025 działać będzie wiele programów o zakresie ogólnopolskim lub lokalnym. W większości przypadków uzyskana pomoc nie pokryje w całości inwestycji, a wyłącznie w pewnej jej części.
W zależności od rodzaju przedsięwzięcia na rynku możemy wyróżnić następujące źródła dofinansowania:

• Dotacje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)
• Regionalne programy operacyjne (RPO)
• Programy wsparcia lokalnego finansowane przez samorządy terytorialne
• Dotacje i ulgi podatkowe dla budownictwa energooszczędnego i pasywnego
• Dotacje gminne na odnawialne źródła energii
• Dofinansowanie z Funduszu Termomodernizacji i Remontów

Kto może ubiegać się o dofinansowanie do budowy domu?

Rok 2025 przyniesie wiele możliwości uzyskania wsparcia finansowego przy budowie domu. Najistotniejsze jest dostosowanie projektu do wymogów programów, które najczęściej kładą nacisk na zwiększanie energooszczędności budynków. Równie ważne jest złożenie kompletnych wniosków w terminie. Dofinansowania pozwalają jednocześnie obniżyć koszty inwestycji oraz zwiększyć ekologiczność i efektywność energetyczną nowych domów. W tym roku dofinansowania do budowy nowych domów będą najbardziej korzystne dla rodzin wielodzietnych i o trudnej sytuacji materialnej.
Te osoby będą mogły liczyć na najwyższe dofinansowanie budowy domu, w którym zamontowane będą energooszczędne instalacje. Ci, którzy zdecydują się na złożenie wniosku muszą uzbroić się w cierpliwość. Środki można otrzymać dopiero wtedy, gdy spełnione zostaną wymagania danego dofinansowania, a wniosek zostanie zatwierdzony. Termin rozpatrywania wniosków może trwać nawet kilka miesięcy.

Dofinansowania i dotacje do budowy domu

Wśród rzeczy, na które można uzyskać dofinansowanie są określone materiały, urządzenia i instalacje, oraz ogólne koszty budowy. Coraz więcej banków oferuje inwestorom preferencyjne kredyty hipoteczne na budowę domu ekologicznego, energooszczędnego lub pasywnego. Warunki i regulaminy konkretnych programów, wskazują dokładny cel, na który zostaną przyznane środki. Dlatego przyjrzyjmy się z bliska kilku najpopularniejszym.

Program Czyste Powietrze

Dzięki programowi Czyste Powietrze można pozyskać wsparcie finansowego na wymianę starych pieców nazywanych kopciuchami, a także na termomodernizacje domów. Jest to obecnie najczęściej wybierany program, który umożliwia uzyskanie dofinansowanie na budowę domów energooszczędnych oraz efektywne wykorzystanie energii. Beneficjentami mogą zostać współwłaściciele lub właściciele domów jednorodzinnych oraz mieszkań w budynkach wielorodzinnych, których dochód nie przekracza wskazanego w programie limitu. Istotne jest to, że program Czyste Powietrze nie obejmuje nieruchomości będących w trakcie budowy. Aby móc otrzymać z niego środki, nieruchomość musi posiadać własną księgę wieczystą, a pozwolenie na jej budowę musi być wydane do 31 grudnia 2020 r. Jest to bardzo dobre rozwiązanie dla osób, które otrzymały dom w spadku. Wówczas nie obowiązuje wymóg bycia przez okres 3 lat współwłaściciele lub właścicielem domu, na remont którego będziemy chcieli uzyskać dotację.

Program rozpoczął swoją działalność od 2018 roku, a umowy z beneficjentami mają być podpisywane do końca 2027 roku (przyznane środki można wykorzystać do 2029 roku). Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze można uzyskać na:

• wymianę nieefektywnych źródeł ciepła oraz instalację nowoczesnych źródeł ciepła,
• modernizację lub wykonanie instalacji grzewczej,
• ocieplenie budynku oraz docieplenia przegród budynku,
• wymianę okien i drzwi,
• zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• ocenę stanu energetycznego Twojego domu i wskazanie najlepszego rozwiązania (obowiązkowe w nowym programie: audyt i dokument podsumowujący audyt energetyczny oraz świadectwo charakterystyki energetycznej).

Dofinansowanie jest dostępne wyłącznie dla osób fizycznych spełniających poniższe kryteria dochodowe. Przy wyborze urządzeń obowiązkowe jest korzystanie z listy ZUM – wykazu zielonych urządzeń i materiałów.
Podstawowy poziom dofinansowania jest dla tych, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł i wynosi do 40% kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT).
Podwyższona dotacja obowiązuje przy miesięcznym dochodzie do 2 250 zł na osobę lub 3 150 zł w gospodarstwach jednoosobowych i wynosi do 70% kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT). Roczny przychód dla podwyższonego poziomu dofinansowania z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie czterdziestokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku najwyższego poziomu dofinansowania obowiązuje przy średnim miesięcznym dochodzie do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub 1 800 zł w gospodarstwie domowym jednoosobowym. Jest to nawet 100 % kosztów netto inwestycji (bez VAT). Dodatkowo mogą je otrzymać osoby, które mają ustalone prawo do jednej z zasiłków – stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej nie może przekroczyć maksymalnie dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dla najwyższego poziomu dofinansowania do spełnienia jest dodatkowy warunek. Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w budynku musi być powyżej 140 kWh/m2/rok.
Maksymalne kwoty możliwe do uzyskania to:

• dofinansowanie dla inwestycji z gruntową pompą ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – do 170 100.00 zł
• dofinansowanie dla inwestycji z pompą ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – do 140 300.00 zł

Wnioski można składać online poprzez rządowy portal gov.pl, w placówkach WFOŚiGW (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), gminach i bankach, które biorą udział w programie Czyste Powietrze.

Program Mój Prąd

Z programu mogą skorzystać Prosumentci, rozliczający się z wyprodukowanej energii w systemie net-billing (system wartościowy).
Dla instalacji PV (instalacji fotowolataicznej) zgłoszonych do przyłączenia do sieci elektroenergetycznej od 1 sierpnia 2024 r. wymagana jest inwestycja w magazyn energii elektrycznej lub/i magazyn ciepła. Moc takiej instalacji fotowoltaicznej może wynieść od 2 kW do 20 kW. Dla instalacji zgłoszonych do przyłączenia do sieci elektroenergetycznej do 31 lipca 2024 r. wymagana jest mocy od 2 kW do 10 kW.

Celem programu jest:

• zwiększenie produkcji energii przez mikroinstalacje fotowoltaiczne na terenie Polski;
• umożliwienie magazynowania wyprodukowanej energii z instalacji fotowoltaicznych (instalacja magazynów energii);
• zwiększenie wykorzystania OZE (Odnawialne Źródła Energii) w budynkach jednorodzinnych

Łączna maksymalna wysokość dofinansowania wynosi nie więcej niż 28 000,00 zł dla jednego PPE (Punktu Poboru Energii). Powyższą kwotę można przeznaczyć na inwestycje polegające na zakupie
i montażu mikroinstalacji fotowoltaicznych oraz magazynów ciepła i energii.
Nabór wniosków odbywa się od 02.09.2024 r. do 29.08.2025 r. lub do wyczerpania przygotowanej puli środków. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zwiększył budżet szóstej edycji programu Mój Prąd do 1,85 mld zł. Jest to największy budżet w historii naborów programu Mój Prąd.

Program Moje Ciepło

Program Moje Ciepło, to dofinansowanie udzielane na zakupu oraz instalację pomp ciepła (powietrznych i gruntowych) wykorzystywanych do celów ogrzewania lub ogrzewania i podgrzewania ciepłej wody użytkowej w nowych domach jednorodzinnych o podwyższonym standardzie energetycznym.

Współfinansowaniu inwestycji podlega:

• zakupie i montażu gruntowych pomp ciepła – pompy ciepła grunt/woda, woda/woda z osprzętem, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym, zbiornikiem ciepłej wody użytkowej z osprzętem. Urządzenia muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++ (dla temperatury zasilania 55°C – być wodnym ogrzewaniem niskotemperaturowym) na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej;
• zakupie i montażu pompy ciepła typu powietrze/powietrze (w systemie centralnym obsługującym cały budynek – pompa ciepła jest jedynym źródłem ogrzewania) z osprzętem. Urządzenia muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+ (dla klimatu umiarkowanego) na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej;
• zakupie i montażu pompy ciepła typu powietrze/woda z osprzętem, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym, zbiornikiem cwu z osprzętem. Urządzenia muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++ (dla temperatury zasilania 55°C- być wodnym ogrzewaniem niskotemperaturowym) na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.

Beneficjent może otrzymać dofinansowanie do 30% albo do 45% kosztów kwalifikowanych, nie więcej jednak niż 21 tys. zł na jedną współfinansowaną inwestycję. Wysokość dofinansowania zależna jest od rodzaju zainstalowanej pompy ciepła oraz posiadania przez wnioskodawcę karty dużej rodziny.

Mieszkanie bez wkładu własnego, czyli rodzinny kredyt mieszkaniowy

Z tego wsparcia skorzystać mogą osoby posiadające zdolność kredytową, ale nie mające środków na wymagany przez banki wkład własny. Program finansowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego skierowany jest do singli, osób wychowujących co najmniej jedno wspólne dziecko, małżeństwa, rodziny wielodzietne. Kredytobiorcą nie może być osoba, która jest właścicielem mieszkania. Dotyczy to również członków jego gospodarstwa domowego, chyba że w skład tego gospodarstwa wchodzi dwoje albo więcej dzieci. W takim przypadku mogą łącznie posiadać jedno inne mieszkanie, jednak nie większe niż 50m2, gdy dzieci jest dwoje, 75m2, gdy dzieci jest troje, i 90m2, gdy dzieci jest czworo. W sytuacji, gdy rodzina posiada pięcioro lub więcej dzieci limit metrażowy już nie obowiązuje.

W ramach programu zdobyte środki można przeznaczyć na:

• zakup mieszkania lub domu jednorodzinnego, w tym z jego wykończeniem;
• dofinansowanie do budowy domu jednorodzinnego, w tym z jego wykończenie oraz zakup działki budowlanej pod budowę domu.

Kredytobiorca, którego gospodarstwo domowe powiększy się w okresie spłaty o drugie albo kolejne dziecko, może skorzystać ze spłaty rodzinnej. Jeżeli będzie to drugie dziecko jego kapitał zaciągniętego kredyty zostanie spłacony w kwocie 20 tys. zł, gdy będzie to trzecie lub kolejne dziecko 60 tys. zł. Dodatkowo w dniu spłaty nie będzie można być właścicielem innego mieszkania niż zakupione z wykorzystaniem rodzinnego kredytu mieszkaniowego.
Ze środków Banku Gospodarstwa Krajowego łącznie otrzymać można nie więcej niż 200 tys. zł oraz wsparcie nie może przekroczyć kwoty, która stanowi 20 % lub 30% całkowitej kwoty wydatków, na które zaciągany jest kredyt.
Minimalny okres kredytowania Mieszkania bez wkładu własnego wynosi 15 lat. Rodzinny kredyt mieszkaniowy może być udzielany do wysokości 100% ceny zakupu mieszkania lub kosztów budowy domu jednorodzinnego, w tym z jego wykończeniem.

Moja Elektrownia Wiatrowa

Moja Elektrownia Wiatrowa to jeden z najnowszych programów, pozwalający uzyskać dofinansowanie na zakup i montaż magazynów energii oraz mikroinstalacji wiatrowych.
Grantobiorcami mogą być osoby fizyczne wytwarzające energię elektryczną na własne potrzeby, które mają zawartą umowę kompleksową (są stroną tej umowy nie pełnomocnikiem) / umowę sprzedaży energii. W umowie zaś zostały uregulowane kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.
Program ten jest częścią działań promujących odnawialne źródła energii oraz stanowi uzupełnienie programów wspierających montaż instalacji fotowoltaicznych. Jest realizowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego. Całkowity budżet programu wynosi 400 mln zł

Zakres dofinansowania :

• do 50% kwalifikowanych kosztów, nie więcej jednak niż 30 tys. zł na jedną mikroinstalację wiatrową o zainstalowanej mocy elektrycznej nie mniejszej niż 1 kW oraz nie większej niż 20 kW, ale nie więcej niż 5 tys. zł/1 kW,
• do 50% kwalifikowanych kosztów, nie więcej jednak niż 17 tys. zł na jeden magazyn energii elektrycznej – akumulator o pojemności minimalnej 2 kWh, ale nie więcej niż 6 tys. zł/1 kWh.

W ramach programu można dostać dofinansowanie do:

• zakupu i montażu mikroinstalacji wiatrowych dla potrzeb budynków mieszkalnych, które służą zaspokojeniu własnych potrzeb energetycznych beneficjentów – turbina wiatrowa o zainstalowanej mocy elektrycznej nie mniejszej niż 1 kW oraz nie większej niż 20 kW oraz z niezbędnym sprzętem do prawidłowego działania mikroinstalacji; 
• zakup i montaż potrzebnych magazynów energii o pojemności co najmniej 2 kWh dla powyższych mikroinstalacji.

Program Moja Woda

Program jest skierowany do współwłaścicieli oraz właścicieli domów jednorodzinnym, którzy z dofinansowania mogą skorzystać tylko jeden raz. W ramach wsparcia można otrzymać dofinansowanie inwestycji w wysokości do 6 tys. zł. Nie może to być jednak przekroczyć 80 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

W ramach programu „Moja Woda” można sfinansować:

• zbierania wód opadowych gromadzenia wód opadowych,
• retencjonowanie wody,
• wykorzystywania zebranej deszczówki.

Czy dofinansowanie do budowy domu się opłaca?

W związku z tym, że budowa domu to ogromna inwestycja, skorzystanie z dofinansowania na jego budowę jest niemałym wsparciem dla inwestora. W znaczny sposób pozwala obniżyć koszty budowy. Dotacje można uzyskać na inwestycje takie jak np. pompy ciepła czy fotowoltaika, które są bardzo kosztownym elementem kosztorysu. Dzięki zdobyciu środków na takie rozwiązania, można wybudować nowoczesny, energooszczędny i przyjazny środowisku domu. Pomimo konieczności przejścia złożonych procedur oraz długiego okresu oczekiwania na decyzję, warto zdobyć środki, które w znaczny sposób obniżą koszty inwestycji. Jest to szczególnie ważne teraz, kiedy ceny materiałów oraz usług znacząco wzrosły.