Wpływ wilgoci na konstrukcję dachu i budynku – jak skutecznie zapobiegać? | Konstrukcje

Budując wymarzony dom należy od samego początku zwrócić szczególną uwagę na poprawnie wykonane elementy wentylacyjne i izolacyjne budynku. Inwestując w dobrej jakości materiały oraz wykwalifikowane ekipy zyskujemy pewność, że dom będzie nam służył przez wiele lat. Zaniedbania z początkowych etapów budowy przyniosą wiele problemów w przyszłości. Nadmierna wilgoć pod pokryciem dachowym może doprowadzić do poważnych konsekwencji jak gnicie drewna, degradacja izolacji czy uszkodzenia konstrukcji. Istotne jest zapewnienie prawidłowej wentylacji, która pozwala na usuwanie nadmiernej wody i zapobieganie negatywnym skutkom. W poniższym artykule wskażemy jak zapobiegać, na co zwrócić uwagę i co zrobić jeżeli już pojawi się problem.

Czym jest wilgoć w budynku i skąd się bierze?

Przyczyn pojawienia się wilgoci w budynku może być kilka. Najczęściej jest to przeciek wody przez nieszczelność w dachu oraz przepływ pary wodnej pochodzącej z wnętrza pomieszczeń. Zawilgocenie może mieć różne przyczyny, a jeśli następuje stopniowo, możemy zauważyć dopiero jego skutki.

• Nieszczelność pokrycia dachowego
  Wybierając materiał do pokrycia dachu należy kierować się nie tylko względami estetycznymi czy ekonomicznymi, ale należy wziąć pod uwagę przede wszystkim kąt nachylenia oraz kształt dachu. Im dach bardziej płaski, tym pokrycie dachu musi być szczelniejsze. Nawet najlepiej dobrane pokrycie nie ochroni dachu jeżeli nie zostaną poprawnie wykonane obróbki blacharskie. Do miejsc najbardziej narażonych na przeciekanie należą okolice okien dachowych, komina, łączenie przewodu wentylacyjnego z dachem, miejsca przy ścianach lukarn oraz w koszach.
• Para wodna z wnętrza domu
  Ciepłe powietrze, wraz z parą wodną powstającą podczas gotowania, prania czy kąpieli, unosi się ku górze. Jeśli dach nie ma prawidłowej wentylacji i zabezpieczeń, wilgoć skrapla się w warstwie ocieplenia i prowadzi do jego degradacji. Para wodna wytwarzana jest przez samych domowników. Najwięcej pojawia się jej podczas gotowania, suszenia prania oraz kąpieli.

Jak wilgoć wpływa na trwałość budynku?

Nadmiar wilgoci w znaczący sposób wpływa na obniżenie trwałości budynku. Pęcznienie, gnicie i korozja różnych elementów, po pewnym czasie prowadzi do uszkodzenia konstrukcji dachu oraz całego budynku. Zawilgocone elementy stają się idealnym podłożem dla rozwoju grzybów oraz pleśni, które osłabiają budynek oraz w skrajnych przypadkach mają szkodliwy wpływ na zdrowie mieszkańców.

Jak wilgoć dostaje się do konstrukcji dachu?

Wilgoć na dachu pojawia się głównie poprzez dyfuzję pary wodnej, konwekcję i bezpośrednie wniknięcie wody przez szczeliny. Ponadto, nieprawidłowa izolacja oraz brak odpowiedniej wentylacji mogą sprzyjać kondensacji pary wodnej i gromadzeniu się wilgoci wewnątrz dachu. 

Dyfuzja pary wodnej:

• Para wodna z wnętrza budynku przenika przez przegrody dachu, szczególnie jeśli izolacja jest niewłaściwie wykonana lub uszkodzona. 

Konwekcja:

• Wilgotne i jednocześnie ciepłe powietrze przenoszone jest przez elementy dachu (np. poprzez szczeliny w okapie), a to prowadzi do kondensacji pary wodnej na zimnych elementach.

Nieszczelność:

• Woda deszczowa może bezpośrednio wnikać do dachu przez uszkodzenia pokrycia dachowego, braki membrany dachowej lub wadliwe obróbki. 

Brak wentylacji:

• Brak odpowiedniego przepływu powietrza w przestrzeni pod dachem może prowadzić do gromadzenia się wilgoci i zwiększa ryzyko kondensacji pary wodnej, szczególnie w okresie dużych różnic temperatur.

Mostki termiczne:

• Źle wykonana izolacja termiczna w najbardziej newralgicznych elementach konstrukcji dachu (np. na styku murłat z krokwiami), mogą prowadzić do miejscowego przemarzania i zwiększać ryzyko kondensacji pary wodnej. 

Błędy w wykonaniu izolacji wodnej:

• Nieprawidłowo ułożona paroizolacja lub jej brak w miejscach, gdzie jest potrzebna, może doprowadzić do wniknięcia wilgoci w głąb konstrukcji. 

Zapewniając odpowiednią wentylację, izolację i szczelność dachu minimalizujemy ryzyko wniknięcia wilgoci oraz zapobiegamy uszkodzeniom konstrukcji dachu.

Jak wilgoć wpływa na termoizolację dachu?

Wilgoć ma negatywny wpływ na termoizolację dachu oraz poddasza. Obniża izolacyjność i prowadzi do uszkodzenia zastosowanych materiałów. Wilgotna termoizolacja traci swoje właściwości, co powoduje zwiększenie strat ciepła i podnosi koszty ogrzewania. Ponadto, wilgoć sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych mieszkańców oraz uszkodzeń elementów konstrukcyjnych budynku. 

Jakie są objawy nadmiernej wilgoci w dachu i budynku?

Nadmierne zawilgocenie w większości przypadków jest bardzo widoczne, przede wszystkim na ścianach, lustrach, czy suficie. Istotne jest wczesne wykrycie problemu i podjęcie odpowiednich działań. Podczas codziennego funkcjonowania należy zwrócić uwagę czy:

• na suficie poddasza domu nie pojawiają się zacieki,
• na poddaszu nie jest zauważalna pleśń,
• na belkach więźby lub na łatach pod pokryciem nie ma pleśni,
• elementy więźby dachowej nie są stale mokre lub wilgotne,
• warstwa ocieplenia nie jest mokra,
• wciąż, w tych samych miejscach nie pojawiają się skropliny, które występują na skutek spadku temperatury powietrza atmosferycznego,
• na szybach skrapla się woda,
• w narożnikach, wokół okien i w łazienkach nie pojawia się pleśń,
• odczuwalny jest nieprzyjemny zapach stęchlizny,
• w miejscach narażonych na wilgoć odklejają się tapety lub łuszczy farba.

Optymalny poziom wilgotności powietrza w domu wynosi od 40% do 60%. Jest on ważny dla utrzymania komfortowych i zdrowych warunków życia. Właściwa wilgotność wpływa na jakość powietrza w pomieszczeniu, trwałość materiałów budowlanych i zdrowie wszystkich mieszkańców.

Jakie materiały izolacyjne najlepiej chronią dach przed wilgocią?

W celu zabezpieczenia dachu przed wilgocią należy już na etapie budowy zastosować materiały izolacyjne, które są zarówno odporne na wilgoć, jak i zapewniają odpowiednią paroprzepuszczalność. Dzięki temu zostanie zapewnimy komfort termiczny oraz zmniejszy się szansa na występowanie kondensacji i gromadzenie się wilgoci wewnątrz konstrukcji. 
Wybierając materiały izolacyjne poddasza oraz dachu należy wziąć pod uwagę: rodzaj dachu, poziom skomplikowania konstrukcji, parametry termoizolacyjne, odporność na wilgoć, paroprzepuszczalność oraz koszty.
Materiałami najczęściej wybieranymi do izolacji dachu i poddasza są: wełna mineralna, pianka pliuretanowa, styropian (EPS/XPS), płyty PIR/PUR, membrana dachowa oraz papa. W celu wyeliminowania problemu wilgoci zaleca się zastosowanie paroizolacji, hydroizolacji oraz odpowiedniej wentylacji.
Wybrany materiał izolacyjny powinien być dostosowany do konkretnych potrzeb i warunków. Ważne jest, aby materiał miał odpowiednią grubość i był dobrze dopasowany do konstrukcji dachu. Dzięki temu zapewni skuteczną ochronę przed wilgocią. 

Jak skutecznie zapobiegać wilgoci w dachu i budynku?

Aby skutecznie zapobiegać gromadzeniu się wilgoci, kluczowe jest zastosowanie odpowiednio dobranych materiałów izolacyjnych oraz ich prawidłowy montaż. Równie istotne są regularne przeglądy stanu dachu – zarówno pokrycia, jak i membran dachowych czy folii paroizolacyjnej – pod kątem uszkodzeń i ewentualnych przecieków. Sprawnie działająca wentylacja, eliminacja mostków termicznych oraz właściwa regulacja temperatury w pomieszczeniach znacząco ograniczają ryzyko zawilgocenia. W przypadku wykrycia wilgoci na poddaszu lub w konstrukcji dachu, należy niezwłocznie podjąć działania naprawcze. Może to obejmować uszczelnienie pokrycia dachowego, poprawę wentylacji, wymianę uszkodzonych materiałów izolacyjnych lub inne prace zabezpieczające przed dalszymi uszkodzeniami.

Jak pozbyć się wilgoci z dachu budynku?

Aby pozbyć się wilgoci z dachu, należy przede w pierwszej kolejności zlokalizować i usunąć przyczynę jej powstawania. Następnie, można zastosować jedną z metod osuszania, takich jak osuszanie ciśnieniowe, turbowentylatorowe, kondensacyjne, podczerwienią, czy adsorpcyjne. Dodatkowo, warto zadbać o odpowiednią izolację dachu domu i prawidłowy system wentylacji, aby zapobiec przyszłym problemom z wilgocią, pleśnią oraz rozwojem grzybów.

Przyczyny powstania zawilgocenia:

• przecieki,
• mostki termiczne,
• niewłaściwa wentylacja.

Metody osuszania:

• osuszanie ciśnieniowe,
• osuszanie turbowentylatorowe,
• osuszanie kondensacyjne,
• osuszanie podczerwienią,
• osuszanie adsorpcyjne.

Zalecenia:

• zapewnienie odpowiedniej izolacji dachu,
• wietrzenie poddasza,
• ogrzewanie pomieszczeń,
• zastosowanie osuszaczy powietrza,
• używanie pochłaniaczy wilgoci.

Podsumowanie

Właściwie dobrana wentylacja dachów jest nieodzownym elementem zapewniającym trwałość, funkcjonalność, komfort użytkowania budynku oraz zdrowie mieszkańców. Dla prawidłowego działania systemu wentylacyjnego kluczowy jest poprawny montaż oraz regularna konserwacja elementów wentylacyjnych.