Najczęstsze błędy popełniane podczas budowy domu i jak ich uniknąć | Budowa domu

Zanim spędzimy pierwszą noc w wymarzonym domu, przy budowie co krok borykamy się z koniecznością podejmowania decyzji o materiałach budowlanych, kompromisów, mierzymy się z wydatkami i – niestety – błędami. Jedne są bardziej dotkliwe w skutkach, inne mniej, wszystkie niepotrzebnie stresują. Jak się przygotować i na co zwrócić uwagę, żeby problemów było jak najmniej?

Błędy na etapie formalności

Brak zgłoszenia budowy domu

Liberalizacja przepisów dotyczących budowy domu bez pozwolenia ułatwiła formalności, ale nie zwolniła z obowiązku ich dopełnienia. Nie mamy zgody na samowolę. Budowę trzeba zgłosić. W tym celu w wydziale architektury i nadzoru budowlanego w przypisanym działce urzędzie gminy inwestor musi złożyć wniosek zgłoszenia, trzy egzemplarze projektu (bez części technicznej), zaświadczenie o uprawnieniach projektowych, oświadczenie o prawie dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz wypis z MPZP lub WZ. Budowę można rozpocząć dopiero po ustawowym czasie milczącej zgody, czyli po  21 dniach.

Zgłoszenie zamiast pozwolenia na budowę

Przywilej budowy domu na zgłoszenie nie dotyczy terenów objętych ochroną przyrody albo konserwatora zabytków, budynków stwarzających ryzyko uciążliwego oddziaływania na otoczenie, czyli np. z dobudowanym głośnym warsztatem, a także zabudowy bliźniaczej i szeregowej. Tego typu projekt wolno rozpocząć tylko z pozwoleniem na budowę.

Niedopełnienie obowiązku zawiadomienia organu o zakończeniu budowy

Zanim zamieszkamy w domu, musimy do powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego złożyć wniosek zgłoszenia budynku do użytkowania. Wraz z wnioskiem składamy dziennik budowy, odbiór przyłączy, dokumentację geodezyjną, i oświadczenie kierownika budowy. Nielegalne użytkowanie budynku grozi poważnymi konsekwencjami finansowymi!

Błędy na etapie planowania i projektowania budowy domu

Niezgodność z MPZP

Błędy przy budowaniu domu zaczynają się już na etapie pierwszych decyzji. Choć dopasowanie projektu do wymogów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powinno leżeć w gestii architekta, zdarzają się sporne sytuacje. Projekt należy wówczas zmodyfikować. Bez tego nie uzyskamy pozwolenia na budowę.

Nieprzemyślana powierzchnia i układ funkcjonalny domu

To najczęściej popełniane błędy wśród inwestorów, dla których to pierwsza budowa, a dotąd mieszkali na małym metrażu w bloku. Trudno jest oszacować potrzeby i optymalnie zaplanować przestrzeń. Brakuje też spojrzenia na projekt i dom na wyrost, co czeka nas za kilka lat, może opieka nad starszymi rodzicami, własny gabinet usługowy, potrzeby dorastających dzieci. Pomocne w podjęciu decyzji są projekty gotowe, ale dobry architekt również indywidualnie powinien doradzić to, co najistotniejsze.

Brak priorytetów

Już na etapie projektu należy ustalić, co jest dla nas najważniejsze, na jakich rozwiązaniach nam zależy, czy potrzebujemy garażu, piwnicy, czy sypialnia ma być na piętrze albo z czego chcemy mieć ściany i dach. Później trudno jest wygospodarować w budynku potrzebną przestrzeń albo zmodyfikować układ instalacji.

Przeszacowanie budżetu

Podczas budowy domu staniemy w obliczu wielu decyzji finansowych. Inwestor musi określić, jakim dysponujemy budżetem i rozsądnie nim gospodarować. Zawczasu warto zaplanować, na co chcemy i możemy wydać więcej, a co ma mniejsze znaczenie. Inaczej może się okazać, że nie stać nas na choćby prowizoryczne dokończenie budowy. Nieprzemyślane wydatki to najczęstsze błędy popełniane przez niedoświadczonych inwestorów.

Kiepski kierownik budowy

Inwestycja w dobrego kierownika budowy to połowa budowlanego sukcesu. Jest osobą, która odpowiada za inwestycję od pierwszego wbicia łopaty na działce po wykończenie, prowadzi dziennik budowy i odnotowuje w nim kluczowe etapy budowy domu oraz ewentualne zmiany w projekcie. Kompetentny kierownik w porę wychwyci błędy przy budowie domu.

Błędy podczas prac budowlanych

Źle zrobiona izolacja fundamentów.

Fundamenty są etapem prac ulegającym zakryciu, przez co ewentualne awarie są później trudne do naprawienia. Najczęściej popełniane błędy to niestarannie wykonana izolacja przeciwwilgociowa lub przeciwwodna ścian fundamentowych oraz niepoprawne ocieplenie ścian albo płyty fundamentowej. To ważne, żeby przy budowie domu wybrać dobre, trwałe izolacje i wykonać je poprawnie, bo woda i przemarzanie są jednymi z groźniejszych budowlanych czynników destrukcyjnych. Materiały gorszej jakości albo takie, które nie nadają się na fundamenty, jak papa na osnowie tekturowej czy styropian fasadowy, to fałszywe oszczędności, które szybko zemszczą się kosztownymi kłopotami.

Bardzo istotne jest też to, aby zadbać o poprawne zabezpieczenie cokołu budynku, bo i on jest narażony na działanie wilgoci. Zaleca się, aby wykonana izolacja sięgała 50 cm ponad grunt.

Niestaranne murowanie ścian

Najczęstsze błędy na etapie wznoszenia ścian – nierówno wyprowadzona pierwsza warstwa, niewłaściwe grubości zaprawy w spoinach, złe dostawianie elementów w murze, błędy przy wymiarowaniu otworów okiennych – wynikają po prostu z niewiedzy i niestaranności wykonawców, rzadziej z celowego działania niezgodnie z zasadami sztuki budowlanej. Inaczej muruje się z lekkich bloczków z betonu komórkowego na zaprawę klejową, inaczej z ciężkich silikatów na zaprawę tradycyjną, a jeszcze w inny sposób z ceramiki na suche spoiny z piany poliuretanowej. Dlatego kluczowe jest skupienie się na materiałach budowlanych i pewność, że wybieramy ekipę budowlaną, która poradzi sobie przy budowie domu w wybranym systemie.

Pamiętajmy, że kierownik budowy powinien zjawić się już na etapie pierwszej warstwy, żeby sprawdzić zgodność obrysu budynku z projektem! Należy też upewnić się, że otwory są w dobrych miejscach i mają właściwe wymiary. Jeśli planujemy rolety podtynkowe, upewnijmy się tez, że nadproża są odpowiednio cofnięte.

Złe zwymiarowanie schodów

Ze względu na to, że betonowe schody przygotowuje się na etapie stanu surowego, kiedy nie ma jeszcze warstw podłogowych, często przy budowie domu zdarzają się pomyłki w zakresie prawidłowego wymierzenia wysokości pierwszego i ostatniego stopnia. Zwróćmy uwagę na ten detal i poinformujmy dokładnie budowlańców, jakie planujemy wykończenie.

Błędy przy betonowaniu stropu

Strop, jako przegroda pozioma, pracuje na zginanie i poprawne przygotowanie najpierw szalunków, a potem zbrojenia oraz betonu, jest niezbędne dla zapewnienia właściwej nośności. Kierownik powinien wpisać w dziennik budowy odbiór zbrojenia przed betonowaniem stropu, sprawdzając, czy zostało ułożone zgodnie z projektem. Jeśli znajdzie błędy, należy je poprawić.

Po skończeniu betonowania, strop trzeba przez kilka dni polewać wodą. Pielęgnacja betonu we wczesnej fazie wiązania to bardzo ważny proces i nie wolno go pominąć, bo bez tego strop może popękać na skutek zjawiska skurczu.  

Nieprawidłowości dekarskie

Ponieważ na dachu raczej nie pracujemy samodzielnie, na niewiele kwestii wykonawczych mamy wpływ – za to na pewno na wybór dekarzy i cieśli do więźby. Najczęściej popełniane błędy przy pracach ciesielskich to nieodpowiednie przygotowanie konstrukcji, zbyt płytkie oparcie, brak właściwych połączeń elementów i oczywiście brak staranności. Warto już od początku prac zwrócić na to uwagę.

W przypadku układania pokrycia dachowego jedną z ważniejszych kwestii dla uniknięcia błędów jest właściwy dobór materiału. Decydując się na dachówki płaskie albo panele dachowe na rąbek, musimy być pewni, że wykonawca idealnie wyprowadził płaszczyznę dachu. Przy blachodachówkach falistych ewentualne niedociągnięcia będą mniej widoczne.

Ważne są też elementy montażowe i akcesoria. Jeżeli zależy nam na bezpieczeństwie, nie rezygnujmy z systemów komunikacji dachowej i zabezpieczeń przeciwśniegowych. Upewnijmy się tylko, ze zarówno same te elementy, jak i ich systemy montażowe pasują do naszego dachu i są dobrej jakości.

Jednym z częstszych błędów w zakresie rozwiązań dachowych jest przesadna oszczędność, a właściwie oszczędność pozorna. Boimy się droższych membran dachowych czy blachodachówek. Tymczasem ich trwałość i długoletnia gwarancja nie tylko okazuje się warta swojej ceny na przestrzeni lat, ale przede wszystkim zapewnia spokój i bezpieczeństwo mieszkańcom. Zakup gorszej jakości materiałów może mieć kosztowne konsekwencje.

Zbyt wczesna izolacja dachu

Pośpiech to zły doradca. Materiały używane do ocieplenia dachu to najczęściej wełna mineralna lub natryskowa piana poliuretanowa. Oba są wrażliwe na wilgoć. Dlatego izolację dachu powinno się wykonywać dopiero po skończeniu prac mokrych w budynku – również tych na etapie wykończenia, jak strychy czy tynki – i po umożliwieniu ich wyschnięcia.

Błędy w instalacjach i wykończeniu domu

Zbyt mały spadek rur

Przewody kanalizacyjne muszą być ułożone z określonym spadkiem. Zaleca się minimum 2-3%. Jeśli nie zapewnimy odpowiedniego nachylenia, kanalizacja może nie działać poprawnie – pojawią się zastoje wody, zapychanie rur. Teoretycznie takie detale rozwiązuje projekt. Jednak w praktyce często na budowie zachodzą sytuacje nieprzewidziane, w wyniku których zakładany spadek jest niemożliwy do osiągnięcia na danym metrażu. Trzeba wówczas na bieżąco wdrożyć alternatywne rozwiązania, takie jak miejscowe podwyższenie podłogi czy inne systemy przyłączeniowe.

Nieprzemyślana rekuperacja

Instalacja odzysku powietrza potrzebuje przestrzeni na ulokowanie jednostki centralnej i na rozprowadzenie przewodów. Nie każdy inwestor wie, że jej działanie jest dość głośne – tym bardziej, im niższa jakość urządzenia. Projektant zapewne to przewidzi, ale jeśli decydujemy się w ostatniej chwili, może się okazać, że montaż rekuperacji jest trudny i kłopotliwy.

Skracanie czasu schnięcia budynku

Wszystkie prace mokre generują ogromne ilości wilgoci. Konstrukcyjne elementy z betonu, takie jak fundamenty, trzpienie, strop, muszą związać i wyschnąć. Podkłady podłogowe, czyli jastrychy, tynki – potrzebują czasu na odeschnięcie. Proces ten zajmuje od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy, zależnie od pory roku, temperatury i warunków pogodowych. Zbyt intensywne osuszanie czy nadmierne wietrzenie to też błędy przy budowie domu, które mogą prowadzić do pojawienia się spękań i będzie wymagało naprawy lub skucia i ponownego wykonania prac wykończeniowych.