Deskowanie dachu: papa czy membrana? Jak wybrać odpowiednie rozwiązanie? | Merytorycznie o dachach

Dach musi chronić budynek przed destrukcyjnymi czynnikami atmosferycznymi, a zwłaszcza wodą i wilgocią. W przypadku połaci stromych trwałą oraz szczelną barierę można wykonać zarówno z papy, jak i membrany. Decyzja, jaką warstwą wstępnego krycia pokryć konstrukcję dachową ma duże znaczenie, które nie tylko wpływa na koszty budowy domu, ale przede wszystkim na rozwiązania konstrukcyjne.

Na czym polega deskowanie dachu?

Deskowanie dachu to tradycyjny sposób na wykonanie warstwy wstępnego krycia. Najprościej ujmując, deskowanie polega na wykonaniu na krokwiach dachowych sztywnego poszycia z desek (zazwyczaj sosnowych i świerkowych, rzadziej jodłowych) lub płyt drewnopochodnych (np. MFP, OSB). Standardowym i koniecznym dopełnieniem tego rozwiązania jest uzbrojenie go od zewnątrz papą dachową. Tak wykonane deskowanie dachu przygotowuje konstrukcję dachu do montażu właściwego pokrycia dachowego. Należy pokreślić, że deskowanie dachu jest konieczne w przypadku krycia połaci gontem bitumicznym, ale już w przypadku np. blachodachówek czy dachówek można zastosować inne rozwiązania.

Jak wykonać warstwę wstępnego krycia za pomocą membrany?

Zadaniem membran jest ochrona budynku przed niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi. Jednak w ich przypadku nie ma potrzeby stosowania pełnego deskowania. Membrany montuje się bezpośrednio do krokwi. Można układać je na wszystkich rodzajach dachów, pod warunkiem, że kąt nachylenia połaci będzie większy niż 20°. Na dachach bardziej płaskich woda zamiast spływać, może zalegać na membranie, co będzie miało destrukcyjny wpływ na pokrycie dachowe. Co ważne, membrany wysokoparopuszczalne można układać na styk z termoizolacją – nie ma konieczności zachowania szczeliny wentylacyjnej. Membrana sprawdzi się na dachu, na którym ułożymy później dachówki, blachodachówkę czy inne pokrycie.

Papa dachowa a membrana dachowa – które rozwiązanie wybrać?

Zarówno papy, jak i membrany mają przeciwników oraz zwolenników. Oba materiały mają swoją specyfikację, ale przede wszystkim doskonale zabezpieczają wnętrze budynku przed wodą i wilgocią – pod warunkiem, że wysoko jakościowe materiały zostaną poprawnie zamontowane.

Papa dachowa – zalety i wady

Papy to tradycyjny sposób na wstępne pokrycie konstrukcji dachu i ochronę warstwy ocieplenia. Oczywiście te współcześnie stosowane znacznie przewyższają jakością swoje pierwowzory. Jeżeli zdecydujemy się na ten materiał, koniecznie należy wykonać deskowanie dachu. Takie rozwiązanie ma wiele zalet, ale nie pozbawione jest również wad.

Zalety deskowania dachu:

• znacząco poprawia stabilność i odporność więźby na odkształcenia – deski równomiernie rozprowadzają obciążenia, co jest niezmiernie istotne przy silnych wiatrach oraz dużych opadach śniegu;
• poprawia izolację akustyczną i termiczną – drewniane deski tworzą dość skuteczną barierę dla dźwięków pochodzących zewnątrz (docenimy deskowanie dachu szczególnie podczas ulewnego deszczu czy gradu) oraz pomagają zimą zatrzymać ciepło wewnątrz budynku, a latem nie dopuszczają do nadmiernego nagrzania poddasza, co przekłada się na niższe rachunki za ogrzewanie czy chłodzenie;
• chroni przed szkodnikami – prawidłowo wykonane deskowanie utrudnia gryzoniom i ptakom dostęp do wnętrza dachu;
• zapewnia solidne podłoże dla różnych typów pokryć dachowych;
• może przez kilka miesięcy stanowić tymczasowe pokrycie dachu, na którym później ułożone właściwe pokrycie, np. blachodachówki.

Wady deskowania dachu:

• zwiększa ciężar dachu;
• pracochłonny montaż;
• jego wykonanie (zarówno materiał, jak i robocizna) zwiększa koszty budowy domu.

Należy wspomnieć, że papa jest materiałem nieprzepuszczalnym – w konsekwencji zatrzymuje wilgoć gromadzącą się pod dachem, co sprzyja rozwojowi grzybów i pleśni. Aby umożliwić jej odprowadzanie i swobodny przepływ powietrza, konieczne jest wykonanie odpowiednich szczelin wentylacyjnych – jednej między poszyciem z desek a pokryciem dachowym, drugiej między poszyciem a warstwą termoizolacyjną.

Membrana na dach – zalety i wady

Nowoczesne membrany są lekkie, wytrzymałe i oczywiście wodoodporne.

Zalety membrany dachowej:

• znacząco redukuje ciężar dachu;
• jest montaż jej dużo łatwiejszy, szybszy i wygodniejszy niż wykonanie pełnego deskowania.

Wady membrany:

• gorsza izolacja akustyczna – membrana nigdy nie będzie tak skuteczna jak pełne deskowanie dachu;
• nie zawsze jest odpowiednia pod ciężkie pokrycie dachowe, np. dachówkę ceramiczną.

Co ważne, membrany są wysokoparoprzepuszczalne. Oznacza to, że całą powierzchnią skutecznie odprowadzają wilgoć pochodzącą z wnętrza domu – warstwa ocieplenia może stykać się z membraną.

Kiedy lepiej zastosować papę, a kiedy membranę?

Wybór między pełnym deskowaniem dachu a membraną zależy od kilku czynników. Gdy dom zlokalizowany jest na terenie, gdzie często występują opady czy wieją silne wiatry, warto wykonać deskowanie dachu, ponieważ może zapewnić lepszą ochronę, stabilizując konstrukcję i chroniąc przed uszkodzeniami. Warto rozważyć je również przy dachach o niższym kącie nachylenia, zapewniając tym samym dodatkową ochronę przed zaciekaniem wody. Ponadto dach wymaga deskowania, gdy będzie pokryty papą czy gontem bitumicznym. Deskowanie polecane jest również podczas renowacji dachów – wzmacnia osłabioną konstrukcję. Natomiast membrany są ekonomicznym rozwiązaniem, ale wcale nie znaczy, że gorszym – nowoczesne produkty w niczym nie ustępują deskowaniu dachu. Sprawdzą się w przypadku dachów o nachyleniu 25-50°, prostej konstrukcji i w regionach o umiarkowanym klimacie.

Zanim zdecydujemy się na konkretne rozwiązanie, konieczne skonsultujmy się z doświadczonym fachowcem, który weźmie pod uwagę zalecenia związane z wentylacją dachu i pokryciem.

Praktyczne porady dotyczące montażu papy dachowej

Aby deskowanie dachu skutecznie spełniało swoją funkcję, wykonując je, należy przestrzegać przyjętych i opracowanych zasad. Tylko wtedy zapewniona będzie trwałość i wytrzymałość całej konstrukcji dachu.

• Deskowanie dachu należy wykonywać z desek wysokiej jakości, zazwyczaj wykorzystywane są zaimpregnowane deski sosnowe i świerkowe. Ich wilgotność nie powinna przekraczać 20%. Deskowanie dachu najlepiej wykonać z desek o szerokości 12-15 cm i grubości 2,5 cm. Deski przybija się prostopadle do krokwi (na styk lub z ok. 2-5 cm odstępem).
• Jeżeli dach będzie pokryty gontem bitumicznym, deski muszą być maksymalnie równe i gładkie. Warto rozważyć drewno wyprofilowane na pióro i wpust.
• Przybijanie desek rozpoczyna się od dołu krokwi, przesuwając się w stronę kalenicy. Każda deska powinna być przybita 2-4 gwoździami (skrętnymi lub pierścieniowymi o długości minimum 5 cm).
• Papę na deskowaniu należy układać poziomymi pasami od okapu do kalenicy. Przybijamy ją papiakami (bez podkładek) jedyne wzdłuż górnej krawędzi arkusza (3-5 cm od krawędzi), tam gdzie będzie zakład (10 cm) z następnym arkuszem. Zakład smarujemy lepikiem na zimno i układamy kolejny pas papy.
• W koszach papę układa się z przewinięciem. Dochodzący do kosza pas papy odcina się z naddatkiem i wywija na drugą połać.
• Na ściany komina papę wywija się ok. 10 cm i podkleja ją lepikiem.
• Jeżeli na dachu będzie ułożona blachodachówka czy dachówka, należy zamocować w równych odstępach konrtłaty i łaty – zapewnią poprawną wentylację dachu.

Teoretycznie deskowanie dachu możemy wykonać samodzielnie. Jednak jeżeli nie mamy ani wiedzy, ani doświadczenia, bezpieczniej pracę tę powierzyć profesjonalistom.

Praktyczne porady dotyczące montażu membrany dachowej

Montaż membrany jest stosunkowo łatwy i szybki. Jak przebiega?

• Rolki membrany należy rozwijać poziomo, zaczynając od okapu i kierując się w stronę kalenicy.
• Pasy membrany muszą być układane z zakładem – tak aby wyższy pas membrany nachodził na dolny, dodatkowo połączenia uszczelnia się taśmą klejącą.
• Szerokość zakładu zależy od nachylenia połaci dachowej – im dach bardziej stromy, tym zakład może być mniejszy. Uwaga! Minimalna szerokość zakładu to 10 cm.
• Membranę mocuje się do krokwi za pomocą zszywek lub gwoździ z szerokim łbem.
• Kalenicę (miejsce szczególnie narażone na wpychanie wody i śniegu przez wiatr) przykrywamy podwójnie membraną z zakładem minimum 15 cm.
• W koszu stosujemy 3 warstwy membrany – pierwszy szeroki pas układamy wzdłuż osi kosza, drugi i trzeci pas powinny przechodzić na sąsiednią połać z minimalnym zakładem 15 cm.

Pamiętajmy, że wszystkie miejsca przerywające ciągłość membrany, np. kominy, wywietrzniki, rury, anteny, należy starannie uszczelnić za pomocą taśm specjalistycznych, taśm dekarskich lub specjalnie skonstruowanych rynienek z membrany, które odprowadziłyby wodę z ewentualnych przecieków poza miejsce rozszczelnienia.

Najczęstsze błędy przy instalacji papy i membrany – jak ich uniknąć?

Montaż papy i membrany to kluczowy etap w budowie dachu, który ma ogromny wpływ na jego szczelność, trwałość oraz wytrzymałość. Oto najczęstsze błędy, które mogą wystąpić podczas tego procesu, oraz wskazówki, jak ich uniknąć.

• Błąd: zaniechanie oczyszczenia powierzchni z kurzu, zanieczyszczeń i resztek starych materiałów. Jak uniknąć: dokładnie oczyśćmy podłoże przed rozpoczęciem montażu. Upewnijmy się, że podłoże jest suche.
• Błąd: użycie niskiej jakości papy lub membrany. Jak uniknąć: wybierajmy materiały od renomowanych producentów.
• Błąd: zastosowanie niewłaściwej metody klejenia lub zgrzewania. Jak uniknąć: stosujmy się do zaleceń producenta dotyczących aplikacji, wykorzystujmy wyłącznie odpowiednie narzędzia.
• Błąd: za małe zakładki między pasami papy lub membrany, co prowadzi do nieszczelności. Jak uniknąć: stosujmy zakładki zgodnie z zaleceniami producenta (minimum 10-15 cm), upewnijmy się, że są one dobrze zabezpieczone.
• Błąd: zaniedbanie uszczelnienia miejsc krytycznych, takich jak kominy czy wywietrzniki. Jak uniknąć: zastosujmy dodatkowe materiały uszczelniające w tych miejscach oraz upewnijmy się, że są one prawidłowo zamocowane.
• Błąd: użycie nieodpowiednich narzędzi do cięcia, zgrzewania czy klejenia. Jak uniknąć: zainwestujmy w odpowiednie narzędzia i sprzęt, aby zapewnić wysoką jakość pracy.
• Błąd: praca w nieodpowiednich warunkach atmosferycznych – podczas deszczu, silnego wiatru czy w zbyt niskich temperaturach. Jak uniknąć: planujmy prace, gdy na zewnątrz panują korzystne warunki pogodowe.
• Błąd: nieprzestrzeganie norm budowlanych. Jak uniknąć: postępuj zgodnie ze sztuką budowlaną i stosuj właściwe techniki montażu.

Zadbanie o te wszystkie aspekty zapobiegnie problemom. Pamiętajmy, że nawet najdrobniejsze uchybienia mogą mieć poważne konsekwencje.