Blachy trapezowe a kondensacja zimą – jak jej zapobiegać?

Zjawiska fizyczne, jakie zagrażają dachom i ścianom z blachy trapezowej, są nie tylko niebezpieczne dla konstrukcji nośnej czy pokryć zewnętrznych, ale także użytkowników budynku.

Kondensacja blach dotyka przede wszystkim obiekty, których przegrody nie zostały ocieplone, np. blaszanego garażu czy hali magazynowej. Jednak jeżeli blacha trapezowa przekrywa dom jednorodzinny (takie rozwiązanie cieszy się coraz większą popularnością), to brak odpowiedniej izolacji i nieprawidłowa wentylacja połaci dachowej niestety skutkuje wilgocią pojawiającą się od spodu również na blasze. Dlatego też zawczasu należy zapobiegać kondensacji pary wodnej i zadbać o skuteczną ochronę wszystkich blaszanych przegród, aby uniknąć korozji i innych niekorzystnych skutków.

Czym jest kondensacja?

Kondensacja to po prostu skraplanie, czyli proces, w którym para wodna przekształca się w ciecz. Efektem skraplania są kropelki wody, które bardzo często możemy zaobserwować na zimnych powierzchniach, takich jak okna czy lusterka, a w budownictwie z blachy trapezowej wewnętrznej jej stornie na ścianach i dachach. Zjawisko to możemy zauważyć szczególnie zimą, gdy różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz budynku jest znaczna. Proces ten jest naturalny. Po prostu para wodna zgromadzona w powietrzu po pewnym czasie osiąga swoją maksymalną pojemność przy określonej temperaturze. Gdy temperatura powietrza spada, jego zdolność do zatrzymywania pary zmniejsza się, co prowadzi do skraplania pary wodnej.

Warto wiedzieć, że w przyrodzie kondensację możemy zaobserwować w postaci tworzenia się chmur, mgły czy rosy. Ponadto to zjawisko jest wykorzystywane w różnych procesach, np. destylacji, chłodzeniu czy osuszaniu powietrza.

Jak kondensacja wpływa na dachy z blachy trapezowej?

Blacha trapezowa, dzięki swoim niezaprzeczalnym zaletom – inwestorzy doceniają zwłaszcza jej trwałość i estetyczny wygląd – w budownictwie wykorzystywana jest na wiele sposobów. Może tworzyć konstrukcję nośną ścian, samodzielne pokrycie dachowe np. na garażu blaszanym, ale także pokrywać dach domu jedno- czy wielorodzinnego. Jednak decydując się na ten materiał, należy zadbać nie tylko o stronę wizualną, ale przede wszystkim wybierać rozwiązania i wyroby, które wyeliminują zjawisko skraplania pary wodnej oraz pojawiania się wilgoci na blasze i to niezależnie od warunków klimatycznych.

Należy podkreślić, że zjawisko kondensacji pary wodnej w przypadku blachy trapezowej (a także innych pokryć) jest niepożądane i ma negatywne skutki. Przede wszystkim sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów, co ma niekorzystny wpływ na zdrowie przebywających w budynku osób. Oczywiście kondensacja znacznie przyspiesza korozję blachy, co osłabia strukturę dachu. Niestety zniszczony, nieszczelny materiał pokryciowy to same problemy, znacznie obniżające trwałość dachu i skuteczność materiałów budowlanych – w skrajnych przypadkach może dojść nawet do zagrożenia konstrukcji dachu.

Przyczyny powstawania kondensacji

Niezależnie, czy kondensacja zachodzi we wnętrzu garażu, hali magazynowej czy na blasze trapezowej przekrywającej budynki mieszkalne bądź użyteczności publicznej, spowodowana jest m.in.:

• różnicą temperatur – zimowe warunki atmosferyczne prowadzą do znacznych różnic temperatur między powietrzem wewnętrznym a zewnętrznym – ciepłe powietrze styka się z zimną powierzchnią dachu, w wyniku czego od spodu blachy pojawia się skroplona woda,
• brakiem wentylacji – nieodpowiednia wentylacja to brak cyrkulacji powietrza, co skutkuje tym, że para wodna gromadzi się w najzimniejszych miejscach, prowadząc do kondensacji,
• nadmiarem wilgoci w pomieszczeniach – wysoka wilgotność wewnętrzna spowodowana codziennymi czynnościami, takimi jak gotowanie, pranie, kąpiel czy nawet oddychanie, zwiększa ilość pary wodnej w powietrzu, co w połączeniu z zimną blachą sprzyja skraplaniu,
• niewłaściwą lub brakiem izolacji termicznej – jeżeli blachy trapezowe nie są odpowiednio izolowane, stanowią miejsca, w których może dochodzić do strat ciepła (powstawania mostków termicznych), co zwiększa ryzyko kondensacji.

Kondensacja jest bardzo częstą formą wilgoci spotykaną w budynkach wykorzystujących w różny sposób blachę. Obowiązujące przepisy budowlane wymagają od projektantów stosowania takich rozwiązań na odprowadzenie wilgoci, aby skutecznie chronić powierzchnię dachu przed jej negatywnymi skutkami.

Jak zapobiegać kondensacji zimą?

Zapobieganie kondensacji w okresie zimowym wymaga kompleksowego podejścia do projektowania oraz eksploatacji budynku. Na co zwrócić szczególną uwagę, decydując się na zastosowanie blachy trapezowej? Jakie rozwiązania zastosować?

• Blachy trapezowe z filcem i powłoką antykondensacyjną. Filc antykondensacyjny to poliestrowa włóknina, której zadaniem jest przede wszystkim zapobieganie skraplaniu pary wodnej na blasze. Blacha trapezowa pokryta filcem antykondesacyjnym wykorzystywana jest przede wszystkim w przypadku nieizolowanych jednowarstwowych dachów (np. garażu blaszanym) oraz w budownictwie o wysokim poziomie wilgotności i słabej wentylacji (np. halach produkcyjnych). Dzięki jej zastosowaniu poprawiona zostaje również izolacja termiczna, filc chroni także blaszane arkusze przed korozją i wydłuża ich żywotność. Dodatkowym atutem filcu jest jego ognioodporność oraz odporność na wszelkie uszkodzenia mechaniczne, np. rozciąganie czy ścieranie. Natomiast blacha trapezowa pokryta powłoką antykondensacyjną ma lepszą izolację akustyczną, oczywiście ryzyko uszkodzenia materiału przez skraplające się kondensaty jest mocno ograniczone. Blachy trapezowe odpowiednio zabezpieczone przed kondensacją znajdziemy w szerokiej ofercie Blachy Pruszyński.
• Właściwa izolacja dachu. W przypadku dachów ocieplanych istotną kwestią zadbanie o doskonałą izolację termiczną dachu. Przede wszystkim należy stosować materiał (np. płyty izolacyjne z pianki PIR, z wełny mineralnej czy styropianu) o niskim współczynniku ciepła i o odpowiedniej grubości, należy także zadbać o jego prawidłowe ułożenie. Prawidłowo wykonana izolacja termiczna znacząco ograniczy straty ciepła, zmniejszając ryzyko kondensacji. Należy podkreślić, że dobrze ocieplony budynek, to długoterminowe oszczędności finansowe związane z jego ogrzewaniem oraz komfort przebywania we wnętrzach.
• System wentylacyjny. Odpowiednia wentylacja (zarówno naturalna, jak i mechaniczna) to zapewnienie na właściwym poziomie cyrkulacji powietrza wewnętrznego oraz zewnętrznego.
• Odpowiednia temperatura. Ważne, aby temperatura wewnętrzna budynku zimą nie była zbyt wysoka. Zmniejszenie temperatury pomieszczeń, zwłaszcza nocą, gdy temperatury na zewnątrz są ujemne, może pomóc w redukcji kondensacji.
• Korzystanie z osuszaczy. W sytuacjach, gdy wilgotność jest trudna do kontrolowania, skuteczne może okazać się mechaniczne suszenie, czyli zastosowanie osuszaczy powietrza.
• Monitorowanie wilgotności. Statystyki pokazują, że bieżące monitorowanie wilgotności w budynku może znacząco pomóc w identyfikowaniu problemów z kondensacją na wczesnym etapie.

Izolacja dachu a ograniczenie kondensacji – co warto wiedzieć?

Izolacja dachu stanowi jeden z kluczowych elementów zapobiegających kondensacji. Ważne jest, aby izolacja była wykonana odpowiednio do specyfiki budynku. Najczęściej stosowane materiały izolacyjne to wełna mineralna, pianka poliuretanowa oraz styropian. Wybór materiału powinien być uzależniony od właściwości termoizolacyjnych, odporności na wilgoć oraz łatwości montażu.

Jednak sama izolacja to nie wszystko. Niezwykle istotne jest też prawidłowe umiejscowienie izolacji. Niezbędne jest, aby znajdowała się poniżej linii dachu, co pozwoli zminimalizować kontakt zimnej blachy z ciepłym powietrzem wewnętrznym budynku.

Jakie skutki może wywołać kondensacja na blachach trapezowych?

Kondensacja na dachach z blachy trapezowej nie pozostaje bez konsekwencji. Może doprowadzić do:

• uszkodzenie materiałów budowlanych –blacha trapezowa poddana na długotrwałą wilgotność ulega korozji i stopniowej degradacji. Ponadto opadające krople wody mogą uszkodzić pozostałe warstwy dachu – membranę dachową, izolację termiczną, a nawet więźbę;
• pleśń i grzyby – wilgotne warunki sprzyjają rozwojowi grzybów i pleśni, co jest nie tylko nieestetyczne, ale także stanowi zagrożenie dla zdrowia mieszkańców;
• nieprzyjemny zapach – wilgoć będąca rezultatem kondensacji może prowadzić do powstawania nieprzyjemnych zapachów, które mogą być trudne do usunięcia;
• straty ciepła – poprzez kondensację traci się cenne ciepło z wnętrza budynku, co w bezpośredni sposób przekłada się na wyższe koszty ogrzewania.

Jak monitorować kondensację?

Monitorowanie kondensacji jest kluczowym elementem zarządzania wilgotnością w budynku. Istnieje kilka metod, które można wykorzystać, zazwyczaj polegają one na zastosowaniu odpowiedniej urządzeń.

• Higrometry. Urządzenia te służą do pomiaru wilgotności powietrza. Regularne monitorowanie poziomu wilgotności wewnętrznej budynku to pierwszy krok w eliminacji problemów związanych z kondensacją.
• Termometry. Pomiar temperatury wewnętrznej oraz zewnętrznej to kolejny sposób na kontrolowanie warunków, które mogą sprzyjać kondensacji.
• Wizualna kontrola. Regularne przeglądy dachów pozwalają na wczesne dostrzeganie oznak wilgoci i kondensacji. Dzięki temu można szybko zareagować na potencjalne problemy i odpowiednio zabezpieczyć powierzchnię dachu.
• Systemy alarmowe. W bardziej zaawansowanych systemach zarządzania budynkiem można zainstalować czujniki wilgotności, które będą monitoringiem kondensacji, a w przypadku przekroczenia ustalonych norm, zaalarmują odpowiednie służby zarządzające budynkiem.